Puntan Dos Amåntes (Primet na Påtte)

(Every week or so the Guam Museum will be sharing something in the CHamoru language about our history, culture and folklore. This week we’ll share part 1 of a version of the Puntan Dos Amåntes or Two Lover’s Point legend.)

Gi tiempon Españot, eståba un familia na mañåsaga Hagåtña.I tata guini na familia, Españot ya tahkilo’ i estao-ña gi isla.

I nanå-ña haga’ CHamoru. Takhilo’ gui’ lokkue’ entre i tiguang-ña.

Uniku este na hinigua para i tiempo.

Achokka’ esta maloffan noskuåntos na henerasion desde ki i CHamoru maninikak nu i manggilågu, hassan na umasagua i dos råsa.

Lao ti enao ha’ i rason na uniku i dos.

Guaha este i dos umasagua hagan-ñiha na mampos bunita, esta nina’fansesen banidosu ni’ bunitan i hagan-ñiha.

Todu i lalåhi ni’ lumili’e’ mangkinaotitiba i korason-ñiha ya guaha nai ti siña manmaigo’ pat manmanhasso tunas ni’ guinaiyan-ñiha.

Matungo’ ha’ ni’ mañainå-ña na gof meggai gumuaiya i hagan-ñiha lao malago’-ñiha na u ma’ayeki un gefsåga, malåte yan un fottunao na låhi para asagua-ña.

I tata ga’o’-ña na i nobio-ña para u Españot, lao ti meggai otro gilagu giya Guåhan guihi na tiempo, pues humuyongña siempre ti pusipble este.

Pues umakonfotme i dos saina, antu’åsi i hagan-ñiha para u asagua un låhi un otro na takhilo’ na CHamoru, un matua pat matao.

Hinengang i dos saina, anai un diha måtto mamaisen saina un Españot na taotao, un kapitan para i sindålu siha.

Gefsåga yan fottunao na sotteru, i familia-ña gof takhilo’ giya Espåña.  

I kostumbren gi ayu na tiempo i ti guailåyi na u mafaisen i sottera, mafaisen ha’ i mañaina, masedi ha’ na u fåfatto ya u anobio i lahi yan i hagan-ñiha.

Taigue i mismo sottera nai manakontrata i dos saina yan i Españot na låhi.

Lao annai ha hungok put håfa masusedi nina’chathinasso gui’ ensigidas.

Gof nina’chatsaga i sottera ni’ este na areklon i mañainå-ña, sa’ guaha esta guinaiya-ña.

Tåya’ tiningo’-ñiha i mañaina put este na låhi, sa’ siempre ti inapreba, sa’ ti gof bonito, ti gefsåga yan ti fottunao na sotteru.

(Para u ma kontinuha gi otro biahi)

Related Posts

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *