“Håfa adai!”
Si Profesot Pugua’ yo’, yan hu estudia Pokémon siha ginen i lini’e’-hu taotao Chamorro yo’. I goal-hu na’tuge’ todu i lepblo pot Pokémon siha gi fino’ Chamorro. Para 28 yan mas años, hu karera todu gi Tano Pokémon yan hu usa’ i sakman-hu. Didide’ yan amko’ enao’, lao ya-hu enao i sakman-hu.
Gi primet na post, hu bisita i tano’ Kanto, sengsong Pallet.
Ei adai! Hu li’e’ tres na Pokemon gi cha’guan, familia siha. Kalan betde i lasas-ñiha, lao guaha iyon-ñiha tanom gi tatalon-ñiha siha? Sa’ hafa’?
Lokkue’! Dangkulo’ na flores gi saina na Pokémon! Ah! Hu hahasso’ si atungo’-hu ilek-ña “kalan Tuatara na manga’ga’ siha, ti kairo’ siha”, sa’ i rason i na’an para i tres siha.
Hu tuge’ este gi lepblo-ku pot i familian Pokemon guini:
1: Tua’nene’ (g.f.Ing. “Bulbasaur”, ginen “Tuatara” yan “nene”)
Linekka’: 0.7 m
Libra (SI): 6.9 kg
Klasen Unu: Tånom
Klasen Dos: Hina’
Abilidåt Unu: Lalalatanom (Overgrow)
Abilidåt Sekreto: Klo’ro’fil (Chlorophyll)
Siña un li’e’ i estrañu na simiya gi tatalo-ña desde ki mañaga-ña. I tanom madokko’ ya ladangkulo yan Pokemon este la’amko’. Sa’ i tanom-ña, kada dia ti nisisita nengkanno’. Gi sanhalom tanom-ña gi tatalo-ña, ha diposiya alimenta siha gi tanom-ña. I tanom guaha meggai otro na klasen simiya siha gi sanhiyong. Si Tua’nene’ sesso’ mamaigo’ gi ma’lak na somnak. Annai machopchop i semnak, siña ladangkulololo’ i simiya-ña.
2: Tua’sotte’ (g.f.Ing. “Ivysaur”, ginen “Tuatara” yan “sotteriu”)
Linekka’: 1.0 m
Libra (SI): 13.0 kg
Klasen Unu: Tånom
Klasen Dos: Hina’
Abilidåt Unu: Lalalatanom (Overgrow)
Abilidåt Sekreto: Klo’ro’fil (Chlorophyll)
Annai dumadangkulo’ i tanom gi tatalo-ña, ti siña fanoge’ yan addeng-ña. I tanom madokko’ sa’ chopchop minetgot. Annai listo mamflores i flores, mapaopao gue’. I tanom babaguan gi dangkulo’ na flores annai munhayan yan dokko’. Siña ha usa metgot yan laloddo’ i addeng-ña siha sa layommok gue’.
3: Tuatara (g.f.Ing. “Venusaur”, sa’ saina’ gue’)
Linekka’: 2.0 m
Libra (SI): 100.0 kg
Klasen Unu: Tånom
Klasen Dos: Hina’
Abilidåt Unu: Lalalatanom (Overgrow)
Abilidåt Sekreto: Klo’ro’fil (Chlorophyll)
I tanom mamflores annai chopchop i minetgot somnak. Sesso’ kalamten sa’ espiha somnak. Siña ha usa i minetgot somak parehu as alimenta. Annai machopchop somnaok, ti kalamten yan famatkilu gue’. Annai mababa i petal siha ginen i dangkulo’ na flores-ña gi tatalo-ña yan machopchop i semnak, i tataotao-ña lametgot minetgot. Anggen na’maipe’ gue’ yan machopchop i semnak, i fores-ña mapaopao mangge’. Guiya i flores bula’ kulot isa’ annai meggai alimenta yan somnak. I paopao as flores-ña na’pas i siniente siha manaotao.
SYMTH! Anggen un li’e’ i otro na Pokemon siha, para bai hu tuge’ pot siha.